Hotline:
Tranh chấp lao động ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động. Vậy tranh chấp lao động là gì? Nguyên nhân tranh chấp lao động phát sinh từ những lý do nào?
Tranh chấp lao động là gì?
Tranh chấp lao động là một tình huống xảy ra khi có sự bất đồng hoặc mâu thuẫn giữa người lao động (có thể là một cá nhân hoặc một nhóm người lao động) và người sử dụng lao động (thường là doanh nghiệp hoặc tổ chức) liên quan đến các điều kiện làm việc, quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên theo quy định của pháp luật lao động hoặc hợp đồng lao động.
Các loại tranh chấp lao động
Theo quy định tại Điều 179 Bộ luật Lao động năm 2019, có hai loại tranh chấp lao động chính:
1/ Tranh chấp lao động cá nhân
Tranh chấp lao động cá nhân là loại tranh chấp phát sinh giữa một cá nhân người lao động với người sử dụng lao động liên quan đến việc giải thích và thi hành các quy định pháp luật lao động, các thỏa ước lao động tập thể, hợp đồng lao động cá nhân, quy chế làm việc, và các quy định của doanh nghiệp về quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của người lao động.
2/ Tranh chấp lao động tập thể
Tranh chấp lao động tập thể là loại tranh chấp phát sinh giữa tổ chức đại diện người lao động, thường là công đoàn, với người sử dụng lao động. Tranh chấp này liên quan đến các vấn đề chung của tập thể người lao động như điều kiện làm việc, tiền lương, phúc lợi, quyền lợi và nghĩa vụ theo quy định trong thỏa ước lao động tập thể, hợp đồng lao động, quy chế làm việc, hoặc các quy định của pháp luật lao động. Tranh chấp lao động tập thể bao gồm tranh chấp lao động tập thể về quyền và tranh chấp lao động tập thể về lợi ích.
- Tranh chấp lao động tập thể về quyền: Tranh chấp lao động tập thể về quyền là tranh chấp phát sinh từ việc giải thích và thi hành các quy định của pháp luật lao động, của các thỏa ước lao động tập thể, hợp đồng lao động, quy chế làm việc, quy định của doanh nghiệp về quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của người lao động và người sử dụng lao động. Đây thường là tranh chấp về các vấn đề như vi phạm hợp đồng lao động, tiền lương, điều kiện làm việc, giờ làm thêm, nghỉ ngơi, bảo hiểm xã hội, và các quyền lợi khác theo quy định pháp luật và hợp đồng lao động.
- Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích: Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích là tranh chấp phát sinh giữa tập thể người lao động với người sử dụng lao động về việc thiết lập các điều kiện làm việc mới, cải thiện điều kiện làm việc hiện tại, hoặc về các quyền lợi mới ngoài những gì đã được quy định trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, hoặc pháp luật. Các vấn đề này thường liên quan đến yêu cầu tăng lương, cải thiện các phúc lợi xã hội, môi trường làm việc, và các điều kiện làm việc khác. Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích thường phát sinh trong quá trình thương lượng tập thể.
Ví dụ tình huống tranh chấp lao động
Dưới đây là các ví dụ tình huống tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể.
- Chị H là một nhân viên bán hàng tại một cửa hàng thời trang lớn. Theo hợp đồng lao động, chị được hưởng các khoản phụ cấp và thưởng dựa trên hiệu suất bán hàng. Tuy nhiên, trong một quý, dù đã đạt được mục tiêu bán hàng vượt trội, chị H nhận thấy rằng khoản thưởng hiệu suất của mình không được thanh toán đúng như cam kết trong hợp đồng lao động. Chị H đã liên hệ với bộ phận nhân sự để yêu cầu giải thích và điều chỉnh. Ban đầu, bộ phận nhân sự cho rằng có sự hiểu lầm về tiêu chí đánh giá hiệu suất và cam kết sẽ xem xét lại. Tuy nhiên, sau vài tuần chờ đợi, chị H không nhận được phản hồi nào khác và khoản thưởng vẫn chưa được điều chỉnh. Tranh chấp lao động cá nhân phát sinh.
- Trong một công ty sản xuất quần áo, nhóm người lao động đã phản ánh về điều kiện làm việc kém và mức lương thấp so với số giờ làm thêm mà họ phải thực hiện. Họ yêu cầu tăng lương và cải thiện các biện pháp an toàn lao động trong nhà máy. Ban đầu, họ đã cố gắng thảo luận vấn đề này trực tiếp với ban quản lý công ty nhưng không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào. Nhóm người lao động, thông qua tổ chức công đoàn của họ, đã chính thức yêu cầu đàm phán với người sử dụng lao động để đề xuất một thỏa ước lao động mới bao gồm tăng lương và cải thiện điều kiện làm việc. Công ty từ chối đáp ứng yêu cầu, cho rằng mức lương hiện tại đã phản ánh đúng theo thị trường và các điều kiện làm việc đã tuân thủ quy định an toàn lao động. Không đạt được thỏa thuận thông qua đàm phán, tranh chấp về lợi ích tập thể đã phát sinh. Công đoàn quyết định tiến hành đình công để đòi hỏi công ty phải xem xét lại các yêu cầu của người lao động.
Nguyên nhân tranh chấp lao động
Nguyên nhân tranh chấp lao động có thể phát sinh từ nhiều lý do khác nhau, bao gồm:
- Có sự nhầm lẫn hoặc thông tin không đầy đủ: Cả người lao động và người sử dụng lao động có thể không hiểu rõ về các điều khoản trong hợp đồng lao động, quy định của pháp luật, hoặc các thỏa ước lao động tập thể, dẫn đến xung đột về quyền và nghĩa vụ.
- Vi phạm hợp đồng lao động: Các vi phạm từ phía người sử dụng lao động như không trả lương đúng hạn, không đảm bảo điều kiện làm việc an toàn, hoặc từ phía người lao động như không thực hiện đúng công việc đã cam kết.
- Điều kiện làm việc không phù hợp: Môi trường làm việc không an toàn, thiếu các biện pháp bảo vệ sức khỏe, làm việc quá giờ mà không được thanh toán hoặc có điều kiện làm việc khắc nghiệt không được cải thiện.
- Bất đồng về tiền lương và phúc lợi: Bất đồng về mức lương, các khoản thưởng, phụ cấp, bảo hiểm xã hội, và các quyền lợi khác như nghỉ phép, nghỉ mát.
- Thay đổi về tổ chức lao động: Thay đổi về cơ cấu tổ chức, sáp nhập, mua lại, hoặc tái cơ cấu có thể tạo ra bất ổn và mất việc làm, dẫn đến tranh chấp.
- Phân biệt đối xử và quấy rối tại nơi làm việc: Bất kỳ hình thức phân biệt đối xử nào dựa trên giới tính, tuổi tác, dân tộc, tôn giáo, xu hướng tình dục, hoặc quấy rối tinh thần, tình dục tại nơi làm việc cũng có thể dẫn đến tranh chấp.
- Sự thay đổi về chính sách của người sử dụng lao động: Sự thay đổi trong chính sách của công ty không được thông báo hoặc thực hiện một cách minh bạch có thể gây ra bất đồng.
- Cách quản lý và giao tiếp: Phong cách quản lý độc đoán, thiếu giao tiếp và không lắng nghe ý kiến từ phía người lao động cũng có thể dẫn đến sự bất mãn và tranh chấp.
Việc hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của tranh chấp lao động là bước đầu tiên quan trọng để tìm ra giải pháp phù hợp.
XEM THÊM: QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP LAO ĐỘNG
Liên hệ ngay với Chúng tôi:
CÔNG TY LUẬT TNHH DCNH LAW
Địa chỉ: 38B Trần Nhật Duật, phường Phước Hoà, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà
Điện thoại: 0343320223 – 0974278893
Email: [email protected]
