Thực trạng nhượng quyền thương mại tại Việt Nam

Thực trạng nhượng quyền thương mại tại Việt Nam hiện nay cho thấy một số rủi ro pháp lý và thách thức cần được giải quyết để phát triển bền vững hơn trong tương lai.

Khái niệm nhượng quyền thương mại

Nhượng quyền thương mại (Franchising) là một hình thức kinh doanh trong đó một doanh nghiệp (hay còn gọi là bên nhượng quyền) trao cho một cá nhân hoặc doanh nghiệp khác (hay còn gọi là bên nhận nhượng quyền) quyền sử dụng thương hiệu, hệ thống kinh doanh, sản phẩm, công nghệ, hoặc dịch vụ của mình theo một hợp đồng nhượng quyền đã được thiết lập. Đổi lại, bên nhận nhượng quyền thường phải trả một khoản phí ban đầu cùng với các khoản phí định kỳ (như phí bản quyền, phí quản lý) cho nhà nhượng quyền.

Mô hình này cho phép nhà nhượng quyền mở rộng mạng lưới kinh doanh của mình mà không cần phải đầu tư trực tiếp vào việc mở rộng, đồng thời cho phép nhà nhận nhượng quyền khởi nghiệp với một thương hiệu đã được chứng minh là thành công, giảm thiểu rủi ro so với việc bắt đầu một doanh nghiệp từ đầu. Hợp đồng nhượng quyền cũng quy định rõ ràng các điều khoản về cách thức quản lý, vận hành, chuẩn mực chất lượng, đào tạo và hỗ trợ, nhằm đảm bảo thương hiệu và sản phẩm/dịch vụ có sự nhất quán trên toàn hệ thống.

Nhượng quyền thương mại phổ biến trong nhiều ngành nghề khác nhau như thực phẩm và đồ uống, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, thời trang, và bán lẻ. Mỗi ngành nghề có những yêu cầu và điều kiện nhượng quyền khác nhau, phù hợp với đặc thù và yêu cầu cụ thể của ngành đó.

Ví dụ về nhượng quyền thương mại ở Việt Nam

Nhượng quyền thương mại tại Việt Nam bao gồm cả thương hiệu quốc tế lớn và thương hiệu nội địa nổi tiếng. Một số ví dụ điển hình bao gồm:

• Cà phê Trung Nguyên: Là một trong những thương hiệu đầu tiên của Việt Nam áp dụng thành công mô hình nhượng quyền, Trung Nguyên không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế. Thương hiệu này đã chứng minh sức mạnh của mình bằng việc có mặt tại nhiều quốc gia trên thế giới.

• Cafe Aha: Với lịch sử phát triển từ những năm 1997, Aha Cafe đã mở rộng với hơn 76 chi nhánh trải dài từ Bắc vào Nam Việt Nam. Đây là một ví dụ về nhượng quyền thương mại mang phong cách cà phê đường phố tiêu biểu của Việt Nam.

• Các thương hiệu quốc tế như McDonald’s, Starbucks, và Burger King cũng đã mở rộng thị trường tại Việt Nam thông qua mô hình nhượng quyền. McDonald’s, với hơn 30.000 chi nhánh trên 119 quốc gia, đã phục vụ hơn 16 tỷ khách hàng vào năm 2003, cho thấy sức ảnh hưởng to lớn của mình trên thế giới và cả tại Việt Nam.

Mỗi thương hiệu nhượng quyền này không chỉ mở rộng cơ hội kinh doanh mà còn giúp duy trì chất lượng dịch vụ và sản phẩm, đồng thời duy trì nhận diện thương hiệu mạnh mẽ trên toàn cầu.

Thực trạng nhượng quyền thương mại tại Việt Nam

Thực trạng nhượng quyền thương mại tại Việt Nam hiện nay cho thấy một số rủi ro pháp lý và thách thức cần được giải quyết để phát triển bền vững hơn trong tương lai. Rủi ro đối với bên nhận quyền bao gồm vấn đề về sở hữu trí tuệ, năng lực của bên nhượng quyền, cạnh tranh không lành mạnh, yếu tố văn hóa và rủi ro hợp đồng thuê mặt bằng. Đối với bên nhượng quyền, rủi ro liên quan đến việc bên nhận quyền không tuân thủ quy trình, sử dụng nguyên liệu kém chất lượng, và nguy cơ bị sao chép mô hình kinh doanh​​.

Xu hướng nhượng quyền thương mại tại Việt Nam chủ yếu là nhượng quyền cấp 1, với ít thương hiệu quốc tế phát triển thị trường qua nhượng quyền cấp 2. Với dân số trên 96,2 triệu người và một thị trường tiêu dùng đầy tiềm năng, Việt Nam đang thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, môi trường pháp lý chưa hoàn thiện và thiếu chuyên nghiệp, cùng với thách thức từ việc thiếu vốn, trình độ quản lý và chuẩn hóa quy trình là những vấn đề cần được giải quyết. Mặc dù có tiềm năng lớn, nhưng sự thiếu hấp dẫn từ thương hiệu nội địa và khó khăn trong việc thuê mặt bằng làm ảnh hưởng đến khả năng nhận và nhượng quyền của các doanh nghiệp Việt Nam​​.

Để phát triển thị trường nhượng quyền thương mại, Việt Nam cần hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư và kinh doanh, cung cấp thông tin thị trường và tạo cơ hội cho doanh nghiệp nội địa phát triển thương hiệu và mở rộng thị trường ra nước ngoài. Doanh nghiệp cũng cần chủ động hơn trong việc tìm kiếm kiến thức, kinh nghiệm và tuân thủ quy định pháp luật về nhượng quyền thương mại​.

Ưu nhược điểm của nhượng quyền thương mại

Nhượng quyền thương mại mang lại nhiều lợi ích cả cho bên nhượng quyền và bên nhận quyền nhưng cũng không thiếu những thách thức và hạn chế.

1/ Ưu điểm của nhượng quyền thương mại

Đối với Bên Nhượng Quyền:

• Mở rộng mô hình kinh doanh và hệ thống phân phối sản phẩm, dịch vụ một cách nhanh chóng.

• Nhận được nguồn thu ổn định từ phí nhượng quyền.

• Giảm thiểu rủi ro và chi phí khi phát triển thị trường mới.

• Tăng cường danh tiếng thương hiệu.

Đối với Bên Nhận Quyền:

• Không cần kinh nghiệm kinh doanh để bắt đầu.

• Được hỗ trợ vận hành kinh doanh bởi bên nhượng quyền qua đào tạo, hỗ trợ quản lý, marketing, v.v.

• Thừa hưởng danh tiếng và hình ảnh của thương hiệu đã được thiết lập.

• Tiết kiệm chi phí quảng cáo và hỗ trợ liên tục.

• Tỷ lệ thành công cao hơn so với việc bắt đầu một doanh nghiệp mới từ đầu .

2/ Nhược điểm của nhượng quyền thương mại

Đối với Bên Nhượng Quyền:

• Duy trì kiểm soát đối với bên nhận quyền có thể gặp khó khăn.

• Nguy cơ bên nhận quyền lợi dụng kiến thức thu được để trở thành đối thủ cạnh tranh .

Đối với Bên Nhận Quyền:

• Sự bùng nổ của các đối thủ cạnh tranh, đặc biệt là từ các bên nhận nhượng quyền khác trong cùng hệ thống.

• Hạn chế về sự sáng tạo trong kinh doanh do phải hoạt động trong khuôn khổ quy định của bên nhượng quyền.

• Nguy cơ bị áp đặt các hệ thống kỹ thuật hay quản lý không phù hợp.

• Khoản đầu tư ban đầu lớn .

Nhượng quyền thương mại được xem là một lựa chọn khôn ngoan cho những người kinh doanh muốn giảm thiểu rủi ro và tận dụng sức mạnh của một thương hiệu đã được thiết lập. Tuy nhiên, cả bên nhượng quyền và bên nhận quyền đều cần cân nhắc kỹ lưỡng các ưu và nhược điểm để đảm bảo mối quan hệ hợp tác mang lại hiệu quả cao nhất.

XEM THÊM: HƯỚNG DẪN SOẠN THẢO HỢP ĐỒNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI

Liên hệ ngay với Chúng tôi:

CÔNG TY LUẬT TNHH DCNH LAW

Địa chỉ: 38B Trần Nhật Duật, phường Phước Hoà, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà

Điện thoại: 0343320223 – 0974278893

Email: [email protected]