Hotline:
Tác phẩm phái sinh là một loại tác phẩm được sáng tạo dựa trên một hoặc nhiều tác phẩm đã có sẵn
Tác phẩm phái sinh là gì?
Tác phẩm phái sinh là một loại tác phẩm được sáng tạo dựa trên một hoặc nhiều tác phẩm đã có sẵn, nhưng có sự biến đổi, sửa đổi hoặc thể hiện lại dưới một hình thức khác. Các loại tác phẩm phái sinh bao gồm:
Tác phẩm dịch: Là tác phẩm được chuyển đổi ngôn ngữ từ tác phẩm gốc sang ngôn ngữ khác.
Tác phẩm phóng tác: Là tác phẩm mô phỏng nội dung của tác phẩm gốc, có thể thay đổi thể loại hoặc sửa đổi trong cùng thể loại, nhằm làm cho tác phẩm phù hợp với các điều kiện khai thác, sử dụng khác nhau.
Tác phẩm biên soạn: Là tác phẩm được soạn thảo từ một phần hoặc toàn bộ các tác phẩm đã có sẵn, theo một chủ đề nhất định và có thể bao gồm các bình luận, đánh giá.
Tác phẩm chú giải: Là tác phẩm được tạo ra từ việc làm rõ nghĩa và nội dung của một số từ, câu, sự kiện, điển tích hoặc địa danh trong tác phẩm gốc.
Tác phẩm tuyển chọn: Là tác phẩm chọn lọc từ các tác phẩm đã có, theo thời gian hoặc chủ đề nhất định, bao gồm các tác phẩm tuyển tập, hợp tuyển.
Tác phẩm cải biên: Là tác phẩm được viết lại, soạn lại hoặc thay đổi hình thức diễn đạt khác so với tác phẩm gốc, theo mục đích hoặc yêu cầu cụ thể.
Tác phẩm chuyển thể: Là tác phẩm được chuyển từ một loại hình nghệ thuật sang loại hình nghệ thuật khác, hoặc thể hiện bằng một phương pháp nghệ thuật khác trong cùng một loại hình.
Tóm lại, tác phẩm phái sinh là kết quả của quá trình sáng tạo dựa trên các tác phẩm đã có, nhưng có sự biến đổi về nội dung, hình thức hoặc ngôn ngữ.
Ví dụ về tác phẩm phái sinh
Dưới đây là một số ví dụ về tác phẩm phái sinh:
Bản dịch tiếng Việt của cuốn tiểu thuyết “Harry Potter and the Philosopher’s Stone” (Harry Potter và Hòn đá Phù thủy) từ bản gốc tiếng Anh.
Bộ phim “The Lion King” (Vua Sư Tử) được lấy cảm hứng từ vở kịch “Hamlet” của William Shakespeare. Dù có sự thay đổi về thể loại và chi tiết, nhưng cốt truyện vẫn có nhiều điểm tương đồng với tác phẩm gốc.
Cuốn sách “Những bài văn mẫu chọn lọc” tập hợp các bài văn đã có từ nhiều tác giả khác nhau, được biên soạn theo chủ đề về các thể loại văn học trong chương trình học phổ thông.
Sách “Chú giải Truyện Kiều” của tác giả A, giải thích và làm rõ các từ ngữ, điển tích, và sự kiện lịch sử trong tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du.
Tuyển tập thơ “100 Bài Thơ Tình Hay Nhất” được chọn lọc từ các bài thơ tình nổi tiếng của nhiều tác giả qua các thời kỳ khác nhau.
Vở cải lương “Lục Vân Tiên” được chuyển thể từ tác phẩm thơ nôm “Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu. Trong vở cải lương, nội dung được soạn lại để phù hợp với hình thức diễn đạt của sân khấu cải lương.
Bộ phim “Romeo and Juliet” được chuyển thể từ vở kịch cùng tên của William Shakespeare. Cả nội dung và hình thức diễn đạt đều được thay đổi từ kịch sang phim, một loại hình nghệ thuật khác.
Tác giả của tác phẩm tái sinh là ai?
Theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ, tác giả của tác phẩm phái sinh là người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm phái sinh đó, dựa trên tác phẩm gốc. Tuy nhiên, quyền tác giả của tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ khi việc sáng tạo và sử dụng tác phẩm phái sinh không vi phạm quyền tác giả đối với tác phẩm gốc.
Tác giả của tác phẩm phái sinh là người (hoặc nhóm người) đã trực tiếp thực hiện các công việc như dịch, phóng tác, biên soạn, chú giải, tuyển chọn, cải biên, hoặc chuyển thể tác phẩm gốc thành tác phẩm mới. Ví dụ, người dịch một cuốn sách từ tiếng Anh sang tiếng Việt là tác giả của bản dịch đó.
Tác phẩm phái sinh chỉ được coi là hợp pháp và được bảo hộ quyền tác giả khi có sự cho phép của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm gốc, trừ khi tác phẩm gốc đã hết thời hạn bảo hộ.
Làm tác phẩm phái sinh có phải xin phép không?
Hỏi: Làm tác phẩm phái sinh có phải xin phép không?
Luật sư trả lời: Có, việc làm tác phẩm phái sinh phải xin phép tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm gốc. Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, việc sử dụng tác phẩm của người khác để tạo ra tác phẩm phái sinh (như dịch, phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn) phải có sự đồng ý của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm gốc, trừ trường hợp tác phẩm gốc đã hết thời hạn bảo hộ.
Mối quan hệ giữa tác phẩm gốc và tác phẩm phái sinh
Tác phẩm phái sinh phụ thuộc vào tác phẩm gốc về nội dung, ý tưởng
Mối quan hệ này là cơ bản và thiết yếu, vì tác phẩm phái sinh được tạo ra bằng cách sử dụng hoặc biến đổi một phần hoặc toàn bộ nội dung, ý tưởng của tác phẩm gốc.
Tác phẩm phái sinh thường giữ lại một phần hoặc toàn bộ cốt truyện, chủ đề, nhân vật, bối cảnh, hoặc thông điệp từ tác phẩm gốc. Mặc dù có thể có sự chỉnh sửa, bổ sung hoặc thay đổi trong quá trình sáng tạo, nhưng nội dung của tác phẩm phái sinh vẫn phản ánh rõ ràng sự ảnh hưởng của tác phẩm gốc. Ví dụ, khi một cuốn tiểu thuyết được chuyển thể thành phim, nội dung chính của câu chuyện, các nhân vật và tình tiết quan trọng thường được giữ lại, mặc dù có thể có một số thay đổi để phù hợp với ngôn ngữ điện ảnh.
Tác phẩm phái sinh dựa trên các ý tưởng của tác phẩm gốc, có thể là các ý tưởng về cốt truyện, chủ đề triết lý, thông điệp hoặc phong cách nghệ thuật. Ý tưởng này là nguồn cảm hứng chính cho tác phẩm phái sinh. Ví dụ, một bài thơ có thể được phóng tác thành một bài hát, trong đó ý tưởng về tình yêu, nỗi buồn hoặc hy vọng từ bài thơ gốc được chuyển tải qua giai điệu và lời ca của bài hát.
Việc làm tác phẩm phái sinh phải được tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả đồng ý
Tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm gốc có quyền độc quyền đối với việc sử dụng tác phẩm đó, bao gồm cả việc tạo ra các tác phẩm phái sinh. Điều này có nghĩa là không ai được phép tạo ra, phân phối, hoặc khai thác các tác phẩm phái sinh từ tác phẩm gốc mà không có sự cho phép của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả.
Việc làm tác phẩm phái sinh phải tôn trọng tác phẩm gốc
Khi tạo ra tác phẩm phái sinh, cần ghi nhận đầy đủ quyền tác giả của tác phẩm gốc. Điều này có nghĩa là phải công khai ghi rõ tên tác giả hoặc nguồn gốc của tác phẩm gốc trong tác phẩm phái sinh, giúp đảm bảo rằng công sức và sáng tạo của tác giả gốc được công nhận.
Tác phẩm phái sinh không nên bóp méo, làm sai lệch hoặc thay đổi ý nghĩa, nội dung cơ bản của tác phẩm gốc một cách không phù hợp. Việc này không chỉ vi phạm quyền tác giả mà còn có thể gây ra hiểu lầm hoặc làm giảm giá trị của tác phẩm gốc. Ví dụ, khi chuyển thể một cuốn sách thành phim, cần giữ đúng tinh thần, thông điệp và ý nghĩa chính của câu chuyện, dù có thể có những thay đổi nhỏ để phù hợp với ngôn ngữ điện ảnh.
Liên hệ ngay với Chúng tôi:
CÔNG TY LUẬT TNHH DCNH LAW
Địa chỉ: 38B Trần Nhật Duật, phường Phước Hoà, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà
Điện thoại: 0343320223 – 0974278893
Email: [email protected]
